* مناسبت های رجب

ماه رجب، از ماه های بزرگی است كه طلوع سه امام معصوم، امام علی (ع)، امام محمد باقر (ع) و امام جواد (ع) را در آن شاهدیم و شروع بزرگ ترین جنبش تاریخ بشری، یعنی برانگیخته شدن پیام آور مهر و محبت، محمد مصطفی (ص) برای هدایت و سعادت انسان ها، در آن اتفاق افتاده است.

یاد و نام پیشوایان شهید این ماه، حضرت امام موسی كاظم (ع) و امام هادی (ع)و نیز پیام آور كربلا، زینب كبری (س) گرمی بخش دل های مومنان است و نیمه رجب هم، پذیرای معتكفان كوی دوست خواهد بود.

* رجب در قرآن

خداوند در آیه ۳۶ سوره توبه می فرماید: ‘به درستی كه تعداد ماه ها نزد خداوند و در كتاب تكوین او از همان روزی كه آسمان ها و زمین را آفرید، دوازده ماه است كه چهار ماه آن، ماه حرام است’ طبق بیان روایات، یكی از چهار ماه حرام، ماه رجب است كه بر خلاف سه ماه ذی قعده، ذی حجه و محرم كه به دنبال هم آمده اند، این ماه به تنهایی و جدای از آن ها واقع شده است.

منظور از حرام بودن چهار ماه، این است كه مردم در این ماه ها، از جنگیدن با یكدیگر دست بكشند و امنیت عمومی همه جا حكم فرما شود تا مردمان به زندگی خود و فراهم آوردن وسایل آسایش و سعادت خویش برسند و به عبادت و طاعت خود بپردازند.

* فلسفه ماه های حرام

ماه رجب، یكی از چهار ماه حرام است كه در آن از جنگ و خونریزی نهی شده است. تحریم جنگ در این چهار ماه، یكی از راه های پایان دادن به جنگ های طولانی و وسیله ای برای دعوت به صلح و آرامش بود؛ زیرا هنگامی كه جنگ جویان چهار ماه از سال اسلحه را بر زمین گذاشته و صدای چكاچك شمشیرها خاموش شود و مجالی برای تفكر و اندیشه به وجود آید، احتمال پایان یافتن جنگ بسیار زیاد است.

اسلام در هر سال برای پیروان خود یك آتش بس چهارماهه اعلام می دارد كه این خود نشانه روح صلح طلبی اسلام است. البته اگر دشمن بخواهد از این قانون اسلامی سو استفاده كند و حریم ماه های حرام را بشكند، اجازه مقابله به مثل به مسلمانان داده شده است.

* رجب در كلام پیامبر اكرم (ص)

رجب، ماهی است كه پیامبر اسلام (ص) در آن مامور شد تا خوبی ها را تكمیل كرده و انسان متحیر سرگردان را منزل بنمایاند و آیینی آورد كه برای همیشه تاریخ، انسان ها را راهنما باشد.

مبعوث رجب، درباره فضیلت های آن می فرماید: ‘رجب، ماه نزول رحمت الهی است و خداوند در این ماه، رحمت خود را بر بندگان خویش فرو می ریزد.’ و در كلام زیبای دیگر می فرماید: ‘در بهشت قصری است كه غیر از روزه داران ماه رجب؛ كسی وارد آن نمی شود.’ و بدین ترتیب، حضرت لزوم توجه بیشتر به این ماه و تفاوت قایل شدن بین رجب و سایر ماه ها را متذكر می شود.

* رجب در نگاه پیشوای هفتم

ماه رجب، زمینه ای مناسب برای نزدیك شدن به خداوند و زدودن زنگار گناه از جان و دل است. پیشوای هفتم، امام موسی كاظم (ع) كه خود در این ماه به دیدار معبود شتافت، در خصوص ماه رجب به امتیازی كه خداوند در این ماه برای انسان ها برای روی آوردن به نیكی و پاك كردن سیاهی ها داده، اشاره می كند و می فرماید: ‘رجب، ماه بزرگی است كه خداوند نیكی ها را در آن دو چندان پاداش می دهد.’

* شرافت رجب در بیان استاد بزرگ اخلاق

مرحوم میرزا جواد آقا ملكی تبریزی، استاد بزرگ اخلاق و عرفان، در كتاب شریف و ارجمند المراقبات درباره دلایل شرافت ماه رجب، می نویسد: ‘ماه رجب، یكی از ماه های حرام می باشد و از اوقات دعاست. [این ماه] حتی در زمان جاهلیت نیز به این مطلب مشهور بوده و مردم آن زمان منتظر این ماه بودند تا در آن دعا كنند. همچنین این ماه، ماه امیرالمومنین است، چنانچه طبق روایات شعبان ماه رسول خدا صلی الله علیه و آله و رمضان ماه خدای متعال است.’ ایشان همچنین همه سالكان راه حق را بر مواظبت این ماه و بجا آوردن اعمال مخصوص آن توصیه می كنند.

* تاكید بزرگان دینی بر گرفتن روزه در این ماه

بزرگان دینی همواره بر روزه گرفتن و ذكر پاداش های بسیار برای روزه داری در ماه رجب، برای تشویق مسلمانان برای كسب آمادگی بار یافتن به ضیافت الهی، تاكید كرده اند، در روایتی از یكی از یاران امام صادق (ع) می خوانیم: ‘در روزهای پایانی ماه رجب، به محضر امام صادق (ع) مشرف شدم. حضرت با دیدن من، فرمودند: آیا در این ماه روزه گرفته ای، عرض كردم: خیر. حضرت فرمود: آن قدر ثواب از دست داده ای كه اندازه اش را جز خداوند نمی داند، همانا این ماهی است كه خداوند آن را بر دیگر ایام برتری داده و حرمت آن را بزرگ شمرده است و برای روزه داران آن، كرامت خویش را واجب كرده است.’

* شهید مطهری و ماه رجب

استاد مرتضی مطهری، درباره خاطراتش از ماه رجب می نویسد: ‘ما كه بچه بودیم در منزل خود، انتظار آمدن ماه رجب را می كشیدیم و چند روز مانده به آمدن ماه، همه جا صحبت از این ماه شریف بود. شب اول آن برای مشاهده هلال رجب، در مسجد جمع می شدیم.’ ایشان همچنین درباره انتقال فرهنگ اهتمام به سنت های اسلامی چون احترام به ماه رجب، و استفاده از فرصت های آن، در پیامی انتقادی می فرمایند: ‘این ماه، ماه استغفار و ماه عبادت و روزه است و این سنت ها در میان ما، در حال فراموشی است. بچه های ما كم كم حتی نام ماه های قمری را هم از یاد می برند و نمی توانند آن ها را ذكر كنند، ولی به هر حال تكلیف (بیان سنت های اسلامی) از ما ساقط نمی شود.’