مطالب مرتبط

آیه صَلَوات (احزاب: ۵۶) به صلوات فرستادن خداوند و فرشتگان بر پیامبر اسلام(ص) اشاره دارد و از مومنان نیز می‌خواهد که بر پیامبر(ص) صلوات بفرستند. بسیاری از شیعیان با شنیدن این آيه صلوات می‌فرستند. قرائت آیه مذکور در تعقیبات نماز مغرب توصیه شده است.

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، صلوات فرستادن را تبعیت از خداوند و ملائکه دانسته و مکارم شیرازی در کتاب پیام قرآن، با اتکا به روایاتی که در کتاب‌های حدیثی و تفسیری اهل سنت نقل شده، صلوات بر خاندان پیامبر(ص) را جزئی از صلواتِ ذکر شده در آیه ۵۶ سوره احزاب معرفی کرده است.

متن و ترجمه

إِنَّ اللهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليماً

همانا خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود و رحمت می‌فرستند. ای اهل ایمان! بر او درود فرستید و آنگونه که شایسته است تسلیم او باشید.

قرائت این آیه به عنوان تعقیبات نماز مغرب، پس از ذکر تسبیح حضرت زهرا(س)، در کتاب مصباح المتهجد اثر شیخ طوسی توصیه شده^[۱] و در مفاتیح الجنان، نوشته شیخ عباس قمی نیز به نقل از مصباح المتهجد ذکر شده است.^[۲] از این‌رو در ایران، این آيه پس از نماز جماعت توسط فردی با صدای بلند قرائت می‌شود و نمازگزاران سه بار صلوات می‌فرستند.^{[نیازمند منبع]}

تفسیر

علامه طباطبایی، مفسر شیعه قرن پانزدهم هجری، در تفسیر المیزان، با اتکا به پاره‌ای روایات نقل شده توسط شیعه و اهل سنت گفته است روش صلوات آن است که مؤمنان از خداوند بخواهند بر پیامبر و آل وی صلوات بفرستد.^[۳] وی همچنین بر آن است که صلوات فرستادن مؤمنان، تبعیت از صلوات فرستادن خداوند و ملائکه بر پیامبر(ص) است و حاکی از تأکید بر نهی موجود در آیه بعدی^[۴] است که آزاردهندگان خدا و رسولش را لعنت‌شدگان در دنیا و آخرت خوانده است.^[۵]

مکارم شیرازی، از مراجع تقلید در کتاب پیام قرآن، صلوات فرستادن بر آل، یعنی خاندان و خویشاوندان پیامبر(ص) را نیز بر اساس روایات شیعه و سنی، بخشی از صلوات دانسته و در این زمینه روایاتی را ذکر کرده که در کتاب‌های حدیثی و تفسیری اهل سنت نقل شده است؛^[۶] از جمله کتاب صحیح بخاری،^[۷] صحیح مسلم^[۸]، تفسیر درّ المنثور^[۹] و تفسیر طبری.^[۱۰]

بنابر روایتی که فضل بن حسن طبرسی در تفسیر مجمع البیان از امام صادق(ع) ذکر کرده است، اگر کسی بر پیامبر(ص) صلوات بفرستد، فرشتگان ده بار صلوات می‌فرستند و ده گناه از وی پاک می‌کنند و ده حسنه برای او می‌نویسند.^[۱۱]

دلالت بر واجب بودن صلوات

به گفته ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید و مفسران شیعه، آیه ۵۶ سوره احزاب دلالت بر این دارد که یک بار صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) در تمام عمر، واجب است.^[۱۲] همچنین از شیخ منصور علی ناصف از علمای اهل سنت و نویسنده کتاب التاج الجامع للاصول، نقل شده است که به اتفاق علما، ظاهر آیه این است که صلوات و سلام بر پیامبر(ص) واجب است.^[۱۳]